Manastir Žiča: Biser srpske srednjovekovne kulture
🕑 3 min čitanja
Manastir Žiča jedan je od najznačajnijih srpskih manastira, biser srpske duhovnosti, a mnogi ga smatraju za simbol srpske srednjovekovne kulture. Žiča je zadužbina srednjovekovnih srpskih vladara uz dinastije Nemanjića, Stefana Prvovenčanog i Rastka Nemanjića (Sveti Sava). Tokom istorije više puta je stradao, ali su mnoge stvari sačuvane.
Osnivanje manastira Žiča
Manastir Žiča sagrađen je u period od 1206 do 1220. Pošto je crkva stekla samostalnost, Žiča postaje centar autokefalne srpske arhiepiskopije 1219. godine. Izgrađen je pod uticajem manastira na Svetoj Gori Atonskoj. Glavi deo podeljen je na 3 dela. Oltar u istočnom, kupolom u centralnom delu, a kasnije je pridodat zvonik u zapadni deo.
Gde se nalazi manastir Žiča?
U blizini današnjeg Kraljeva, dolina Ibra i Raške. Ovo mesto nije slučajno odabrano, glavna zamisao je bila da Žiča bude sedište krunisanja kraljeva i poglavara Srpske Pravoslavne Crkve. Takođe, vodilo se računa da bude ravnomerno udaljena od Carigrada i Rima.
Manastir Žiča sagrađen je u raškom stilu, dok su freske pripadale vizantijskom. Manastirska crkva je građena od kamena, a oslikana je freskama. Jedinstveni detalji na crkvi su njeni prozori u obliku trougla, koji su jedinstveni u srpskoj srednjovekovnoj arhitekturi.
Povelja o osnivanju
Dve povelje kralja Stefana i njegovog sina Radoslava su najstariji izvori o osnivanju manastira. U povelji su navedene sve povlastice koje je kralj dao Žiči. Kralj je poklonio razne knjige, freske, ikone, ogromnu zemlju i mnoge druge stvari, što je Žiču učinilo najbogatijom riznicom u Srbiji.
Sredinom 13. veka, Arhiepiskop je mogao da koristi i tvrđaju u slučaju opasnosti kako bi se štitile svetinje. To je grad Maglič, nekih dvadeset kilometara od Žiče. Tu se i dan danas mogu naći ostaci crkve Svetog Đorđa.
Krunisanje srpskih kraljeva
U periodu od 1217. do 1253. godine , manastir Žiča bilo je mesto gde su krunisani kraljevi iz dinastije Nemanjića, kao što su Stefan Prvovenčani, Radoslav, Uroš, Dragutin i drugi. Upravo je Kraljevo tako i dobilo ime. Jedino kralj Stefan Dečanski nije krunisan tu, već u Pećkoj Patrijaršiji 1322. godine, pošto je Žiča tada bila oštećena.
Manastir Žiča poznat je i po sedam vrata. Prilikom svakog krunisanja, otvarala su se nova kroz koje je kralj prolazio i prilazio kruni.
Stradanje manastira Žiča
Manastir Žiča je mnogo puta tokom istorije oštećena, jer je bila izložena raznim napadima. Najpre je napadnut od strane Tatara, ali je obnovljen od strane kralja Milutina početkom 14. veka. Za vreme Osmanlija, manastir je bio pust.
Prvi srpski ustanak bio je u toku, kada je Karađorđe posetio manastir i rešio da ga obnovi. Pošto je došlo do sloma ustanka, Žiča je ponovo stradala, a na njenu obnovu čekalo se sve do 1854. godine, kada je doneta odluka o obnavljanju.
U periodu između Prvog svetsko rata i Drugog, manastir je poprilično obnovljen, ali je većina freski koje potiču iz 13. i 14. veka tokom Drugog svetskog rata stradalo. Sačuvane su pravo remek-delo i neprocenjive vrednosti, pogotovu kompozicija “Uspenje Bogorodice”.
Freske i slikarstvo
Manastir Žiča je poznat freskama i slikama koje potiču još iz 13. i 14. veka. Tu su sačuvani Apostoli, Raspeće i pojedini delovi Skidanje sa krsta. Za najzačajnije se smatraju one nastale u periodu od 1309. do 1316. godine. Osim freski, manastir Žiča je pravi čuvar srednjovekovne kulture Srbije. Mesto koje obavezno morate posetiti.
Manastir Žiča važan je deo srpske istorije, kulture i duhovnosti. Žiča je svedočanstvo srpske srednjovekovne tradicije i nasleđa. Posetite manastira Žiča uživajte u jedinstvenoj lepoti ovog značajnog spomenika.
Foto: Shutterstock
Author
Povezane vesti
Komentariši objavu
Trenutno nema komentara na ovu temu.
0