Pravila i običaji vezani za krsnu slavu
🕑 3 min čitanja
Krsna slava postoji samo u Srpskoj pravoslavnoj crkvi i do danas se održala kao jedinstvena porodična tradicija. Određena pravila i običaji vezani sa krsnu slavu s vremenom su se menjali i prilagođavali savremenim okolnostima, ali oni osnovni praktikuju se i u današnje vreme.
Koliko je slava značajna govori i podatak da je upisana kao važan element u Nacionalni registar nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije, a 2014. godine stavljena je i na Uneskovu Reprezentativnu listu nematerijalnog kulturnog nasleđa čovečanstva.
Šta se podrazumeva pod krsnom slavom?
Slava je skup ritualnih i društvenih praksi kojima porodica slavi sveca za kojeg veruje da je njen zaštitink. Slavu slavi većina pravoslavnih hrišćanskih porodica na teritoriji Republike Srbije.
Posle Uskrsa i Božića, ona je treći najvažniji porodični praznik, uvek povezan s danom određenog svetitelja.
Pre primanja hrišćanstva Srbi su bili politeistički narod – pored vrhovnog boga Peruna, kojeg su svi poštovali, svaki dom je imao i svoje božanstvo. Crkva se nije usprotivila tim običajima samo je uvela da se umesto božanstva slavi hrišćanski svetitelj.
S obzirom na to da se slava prenosi s kolena na koleno, sa oca na sina, pretpostavlja se da porodice sa istim prezimenom, koje slave istu slavu, potiču od istog pretka.
Najviše Srba slavi Svetog Nikolu, Aranđelovdan, Đurđevdan, Mitrovdan i Svetog Jovana.
Običaji vezani za krsnu slavu
Brojni običaji vezani za krsnu slavu praktikuju se od najstrijih vremena, a sačuvali su se i danas. Ovo su neki od najvažnijih. Proverite da li ih i vi poštujete.
Pozivanje na slavu
Iako mnogi u današnje vreme smatraju da se na slavu ne zove, nekada to nije bio slučaj. Obično bi domaćin odlazio u kuću onoga koga želi da pozove u goste. U nekim delovima Srbije se uoči slave u kuće koje se pozivaju slala lepinja ili manji hleb, kao znak pažnje i poštovanja.
Svećenje vodice
Po drevnoj i ustaljenoj praski Srpske pravoslavne crkve sveštenik uoči slave osvećuje vodicu u domovima svečara. Za osvećivanje vodice domaćin treba da pripremi posudu sa vodom, buket bosiljka, manju sveću, kadionicu sa žarom, tamjan i spisak ukućana. Potrebno je da sve postavi na sto ispred slavske ikone koja se nalazi na istočnom zidu sobe. Poželjno je da na obredu osvećivanja vodice budu svi ukućani. Nakon što se obred završi, ukućani treba da popiju malo osvećene vodice, a ostatak se stavlja u slavski kolač. Osvećivanje vodice se praktikuje radi duhovnog napretka doma.
Žito
Za slavu domaćin treba da pripremi slavsko žito – koljivo. Kilogram ili pola kilograma pšeničnog zrna (zavisno od broja gostiju) kuva se u vodi, nakon toga procedi i prosuši, a zatim samelje. U samleveno žito dodaju se šećer i mleveni orasi. Služi se gostima po ulasku u dom, a posle toga se stavlja na veći poslužavnik sa nekoliko kašičica i čašom vode, kako bi svima bilo dostupno. Slavsko žito se pravi i služi u čast svetitelja koji se slavi, za zdravlje i napredak doma i njegovih ukućana, kao i za pokoj duša svih predaka u tom domu.
Slavski kolač
Slavski kolač je neizostavan deo krsne slave. Pravi se od pšeničnog brašna a u njega se dodaje i kap osvećene vodice. Kolač se može ukrasiti raznim šarama od testa, a prema običajima odozgo se utiskuje pečat sa ćiriličnim slovima IS HS NI KA, što znači – Isus Hristos pobeđuje. Slavski kolač simboliše Hrista, a vino kojim se preliva krv koja je tekla iz Hristovih rana.
Na dan slave kolač i žito se nose u crkvu i osveštaju, ali većina porodica to radi u kući.
Slavska sveća
Za slavu se koristi i veća sveća – dužine oko 50-60 cm. Stavlja se u svećnjak i pali na dan slave, neposredno pred rezanje slavskog kolača. Svetlost sveće simbolizuje svetlost Hristovu.
Author
Povezane vesti
Komentariši objavu
Trenutno nema komentara na ovu temu.
0