Psorijaza (Dermatologija) – Simptomi, uzroci i rešenja
🕑 4 min čitanja
Psorijaza je, nažalost, izuzetno česta bolest koja pogađa veliki broj ljudi širom sveta. Uzimajući u obzir statistike, procenjuje se da psorijazu ima oko 2-3% svetske populacije.
Reč je o hroničnoj bolesti koja ne poznaje granice budući da se može javiti u bilo kom uzrasnom dobu, bilo to kod muškaraca ili žena. Osim toga, može se javiti i psorijaza kod dece, a simptomi mogu biti različiti u odnosu na odrasle. Pored toga što prouzrokuje i vidljive, fizičke simptome, psorijaza često ima ozbiljan uticaj na mentalno zdravlje osobe.
U nastavku teksta istražićemo sve važne aspekte psorijaze i razmotriti moguće načine kako se suočiti, i izboriti sa ovim stanjem.
Šta je psorijaza?
Psorijaza je hronična bolest kože koje se karakteriše pojavom crvenih mrlja na koži koje se obično pojavljuju na različitim delovima tela, uključujući laktove, kolena, leđa, noge, a može se javiti i psorijaza na rukama.
O ozbiljnosti psorijaze se može govoriti u kontekstu oscilacija i promena u izraženosti simptoma tokom vremena. Naime, simptomi psorijaze često nisu konstantni, već se mogu povremeno pogoršavati i poboljšavati.
Važno je istaći da psorijaza nije zarazna i ne može se preneti sa osobe na osobu. U većini slučajeva, uz pravilan tretman osobe sa psorijazom mogu voditi potpuno normalan i zdrav život.
Često se postavlja pitanje da li se psorijaza više javlja kod žena ili muškaraca?
Odgovor je da zapravo nema jasne razlike u učesalosti među polovima, što znači da se ona može javiti podjednako često i kod muškaraca i žena. Iako se može pojaviti kod osoba svih uzrasta, uključujući i decu, statistika pokazuje da se ona obično dijagnostikuje u kasnijem odraslom dobu (između 50-ih i 60-ih godina).
Koji su simptomi psorijaze i kako ih prepoznati?
Simptomi psorijaze obično se manifestuju kao crvene mrlje po koži koje izazivaju svrab i iritaciju. Nije isključeno da se može javiti i pucanje, kao i krvarenje kože što takođe može biti vrlo neprijatno.
Pored promena na koži, psorijaza može uticati na nokte, uzrokujući promene kao što su udubljenja, zadebljanja i promene boje.
Prepoznavanje simptoma psorijaze obično uključuje pažljivo posmatranje promena na koži, a neke od uobičajenih su:
- crvene fleke po koži
- svrab
- crvenilo
- promene na noktima
Trajanje simptoma psorijaze varira od osobe do osobe – kod nekih ljudi, simptomi mogu biti povremeni i privremeno se povlače ili poboljšavaju tokom određenih perioda. To se često dešava kod blažih oblika psorijaze.
Međutim, kod drugih osoba, simptomi mogu biti stalno prisutni ili se periodično pogoršavaju, što je karakteristično za ozbiljnije oblike bolesti.
Ako primetite ove simptome ili sumnjate na psorijazu, važno je da se konsultujete sa dermatologom kako biste dobili odgovarajući tretman.
Psorijaza po fazama
Psorijaza je hronična bolest koja se može javiti u različitim fazama, a same faze mogu se razlikovati od osobe do osobe. Evo koje su to uobičajene etape:
- Početna faza: U početnoj fazi, mogu se pojaviti prvi znakovi psorijaze. To obično uključuje crvene mrlje na koži koje se ljušte. Ovi plakovi mogu biti manji i lokalizovani na određenim delovima tela.
- Progresivna faza: U ovoj fazi, simptomi se često pogoršavaju. Crvene fleke postaju veće, a psorijaza se može širiti na više područja kože. Svrb i iritacija su učestali simptomi u ovoj fazi.
- Stabilna faza: Nakon progresivne faze, mnogi ljudi ulaze u fazu stabilizacije. U ovoj fazi, simptomi se mogu smiriti ili postati manje izraženi. Periodi remisije, kada se simptomi povuku ili značajno poboljšaju, često se javljaju.
- Pogoršanja: Psorijaza je poznata po tome da se simptomi periodično vraćaju ili pogoršavaju. Relapsi mogu biti izazvani različitim faktorima, uključujući stres, infekcije, promene vremena ili upotrebu određenih lekova.
Psorijaza lečenje – kako se leči psorijaza?
Lečenje psorijaze varira u zavisnosti od težine bolesti i individualnih potreba svakog pacijenta. Samo lečenje psorijaze obuhvata nekoliko metoda i tretmana koji imaju za cilj olakšavanje simptoma.
Prilikom lečenja psorijaze primenjuju se topički tretmani koji obuhvataju primenu krema za psorijazu, masti i šampona koji se primenjuju direktno na zahvaćena područja kože. Steroidne kreme i tretmani koji sadrže vitamin D često se koriste za smanjenje upale i smanjenje simptoma psorijaze.
U težim slučajevima, sistemski lekovi kao što su metotreksat, ciklosporin ili biološki agensi mogu se primeniti kako bi se kontrolisala psorijaza. Ovi lekovi mogu biti u obliku oralnih preparata ili injekcija.
Tokom terapije, pacijentima se takođe savetuje da vode što je moguće normalniji život, sa što manje fizičkog i emocionalnog opterećenja, budući da je stres jedan od faktora za nastanak psorijaze.
Lečenje treba biti prilagođeno svakom pojedincu i često zahteva strpljenje, jer se simptomi mogu periodično vraćati. Nažalost psorijaza je hronična bolest koja nema potpuno izlečenje pa tako i ne postoji jedinstveni lek za psorijazu.
Opcije topikalne terapije
Topikalna terapija, odnosno tretmani koji se primenjuju direktno na zahvaćena područja kože, često se koristi za lečenje psorijaze, posebno kod blažih i umerenih oblika bolesti. Evo nekoliko opcija topikalne terapije za psorijazu:
- Steroidne kreme i mast za psorijazu.
- Tretmani koji sadrže vitamin D.
- Tazaroten (topički retinoid).
- Topički kortikosteroidi sa vitaminom D.
Psorijaza i ishrana – pravilna ishrana pomaže protiv psorijaze
Iako se smatra da adekvatna ishrana može pomoći u ublažavanju simptoma, ipak ne postoji nekakva jedinstvena dijeta za psorijazu koja garantuje izlečenje. Međutim, svakako da promene određenih navika u ishrani mogu dati efikasne rezultate. Evo kako hrana za psorijazu može pomoći:
- Smanjenje upalnih namirnica: Konzumiranje hrane koja je bogata antiinflamatornim sastojcima može pomoći u smanjenju upale u organizmu, što je ključno za kontrolu simptoma psorijaze. Ovo uključuje voće, povrće, orašaste plodove, masnu ribu bogatu omega-3 masnim kiselinama (kao što je losos) i začine poput kurkume.
- Eliminacija okidača: Za neke osobe, određene namirnice mogu izazvati pogoršanje simptoma psorijaze. To može uključivati alkohol, crveno meso, mlečne proizvode i gluten. Praćenje sopstvenih reakcija na hranu i eliminacija potencijalnih okidača može pomoći u kontroli simptoma.
- Hidratacija: Dobar unos tečnosti, pre svega vode, pomaže da se koža održi hidriranom i elastičnom. To može smanjiti suvoću i ljuskanje kože, što su česti simptomi psorijaze.
- Vitamini i minerali: Ishrana bogata vitaminima i mineralima, posebno vitaminom D, može doprineti održavanju zdrave kože. Vitamin D igra ključnu ulogu u funkciji imunološkog sistema i može smanjiti upalu.
Prevencija
Saveti za prevenciju psorijaze obuhvataju održavanje zdravog načina života, uključujući redovnu fizičku aktivnost, uravnoteženu ishranu i dovoljno sna, kako bi se ojačao imunološki sistem i smanjio rizik od pojave bolesti.
Osim toga, ograničavanje pušenja i konzumacije alkohola takođe može pomoći u smanjenju rizika od razvoja psorijaza.
Na kraju, ako postoji porodična anamneza psorijaze ili primetite simptome koji ukazuju na početak bolesti, redovni pregledi kod dermatologa su važni kako bi se postavila dijagnoza i pružio odgovarajući tretman.
Psorijaza slike
Author
Povezane vesti
Komentariši objavu
Trenutno nema komentara na ovu temu.
0